هفتمین نسخه PMBOK از چه چیزی صحبت می‌کند؟

 مدیریت پروژه چیست؟

مدیریت پروژه، استفاده از دانش، مهارت‌ها، ابزارها و تکنیک‌های خاص برای ارائه محصولی ارزشمند به مردم است. توسعۀ نرم‌افزار برای بهبود یک فرایند تجاری، ساخت یک ساختمان یا برج یا تلاش برای امدادرسانی پس از یک بلای طبیعی، همه اینها نمونه‌هایی از پروژه‌ها هستند.

همه پروژه‌ها تلاشی موقت برای ایجاد ارزش از طریق یک محصول، خدمت یا نتیجه منحصر به فرد هستند. همه پروژه‌ها یک شروع و یک پایان دارند. آنها دارای تیم، بودجه، برنامه و مجموعه‌ای از انتظارات هستند که تیم باید برآورده کند. هر پروژه منحصر به فرد است و با عملیات معمول فعالیتهای جاری یک سازمان متفاوت است، زیرا پروژه‌ها پس از رسیدن به هدف به نتیجه می‌رسند.

رهبران این پروژه‌ها متخصصان پروژه هستند. متخصصان پروژه از ابزارها، تکنیک‌ها و رویکردهای مختلفی برای برآوردن نیازهای یک پروژه استفاده می‌کنند. یکی از استانداردهایی که مدیران پروژه برای موفقیت پروژه‌هایشان از آن بهره می‌گیرند و در بین تمام متخصصان مدیریت پروژه شناخته شده است استاندارد PMBOK است. استاندارد PMBOK به عنوان معتبرترین استاندارد مدیریت پروژه در دنیا شناخته می‌شود. هرچند در این سال‌ها انتقادات بسیاری به این استاندارد وارد شده است ولی همچنان به عقیدۀ بسیاری از صاحب‌نظران حوزه مدیریت پروژه هیچ استاندارد مدیریت پروژه‌ای در دنیا یکپارچگی استاندارد مدیریت پروژه PMBOK را ندارد. راهنمای مدیریت پروژه PMBOK توسط موسسه PMIبرای ارائه راهکارهایی جهت مدیریت بهتر پروژه با استفاده از بهترین تجارب موفق در سراسر دنیا مطرح شده است.
PMI به عنوان مرجع برجسته مدیریت پروژه در جهان، مردم را قادر می‌سازد تا ایده‌ها را به واقعیت تبدیل کنند.  PMI از طریق حمایت جهانی، شبکه‌سازی، همکاری، تحقیق و آموزش، سازمان‌ها و افراد را آماده می‌کند تا در جهانی در حال تغییر و پویا، هوشمندانه کار کنند.

مطالعه بیشتر: مدیریت سبد پروژه به چه معناست؟

 PMBOK  در مدیریت پروژه چیست؟

PMBOK مخفف Project Management Body of Knowledge است و کل مجموعه‌ای از فرآیندها، بهترین شیوه ها، اصطلاحات و دستورالعمل‌هایی است که به عنوان استاندارد در صنعت مدیریت پروژه پذیرفته شده است. برای شرکت‌ها ارزشمند تلقی می‌شود. چرا که به آن‌ها کمک می‌کند تا رویه‌ها را در بخش‌های مختلف استاندارد کنند، فرآیندها را متناسب با نیازهای خاص تنظیم کنند و از شکست پروژه جلوگیری کنند.

از آنجایی که با کشف روش‌ها یا بهترین شیوه‌های جدید، مجموعه دانش دائماً در حال رشد است، باید مرتباً به‌روزرسانی و منتشر شود. این تلاشی است که توسط موسسه مدیریت پروژه (PMI)، یک انجمن غیرانتفاعی عضو جهانی از متخصصان مدیریت پروژه، نظارت می‌شود.

 هفتمین نسخه مدیریت پروژه PMBOK شامل چیست؟

استاندارد مدیریت پروژه PMPBOK تحت نظارت موسسۀ مدیریت پروژه، مخفف اصطلاح Project Management Body of Knowledge، به معنای مجموعه دانش مدیریت پروژه است. مدیریت پروژه PMBOK، کل مجموعۀ فرایندها، بهترین اقدامات، اصطلاحات، دستورالعمل‌هایی که به عنوان استاندارد در صنعت مدیریت پروژه پذیرفته شده‌اند را شامل می‌شود.

 تاریخچه PMBOK

خاستگاه PMBOK به سال 1969 برمی گردد، زمانی که PMI با هدف ایجاد یک انجمن برای متخصصان برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات و بحث در مورد مشکلات پیش آمده در زمینه مدیریت پروژه تاسیس شد. در سال 1984، این سازمان اولین گواهینامه خود را صادر کرد: Project Management Professional (PMP). فوربس آزمون PMP را به عنوان “ابزاری حیاتی برای مدیران پروژه‌های آینده نگر برای آزمایش و نمایش توانایی خود در انجام وظایف خود” توصیف کرده است. گزارش هیئت دولت PMBOK در سال 1987 منتشر شد و پیش نویس انتشار راهنمای PMBOK در سال 1994 دنبال شد

اولین نسخه‌های مدیریت پروژه PMBOK را موسسه استانداردهای ملی آمریکا و همین‌طور موسسه مهندسان برق و الکترونیک به عنوان استاندارد به رسمیت شناختند. روند تکامل PMBOK در ویرایش‌های مختلف کتاب راهنمای آن نمود دارد. اولین راهنمای آن در سال ۱۹۹۶ توسط مؤسسه مدیریت پروژه منتشر شد. در تصویر زیر تاریخچه PMBOK تا نسخه هفتم آن آورده شده است:

 راهنمای PMBOK شامل چیست؟

راهنمای PMBOK یک کتاب آموزشی است که شامل استانداردهای اساسی، دستورالعمل‌ها و اصطلاحات برای کمک به متخصصان صنعت در مدیریت پروژه‌های متعدد است. فرآیندهای مدیریت پروژه را به پنج گروه فرآیند PMBOK تقسیم می‌کند که می‌تواند در انتخاب روش پروژه شما گنجانده شود. اولین ویرایش “راهنمای بدنه دانش مدیریت پروژه (راهنمای PMBOK)” توسط PMI در سال 1996 منتشر شد. اکنون در ششمین ویرایش آن است که در سال 2017 منتشر شده است و به 12 زبان در دسترس است. این کتاب شامل دو بخش در یک جلد است:

• استانداردهایی برای مدیریت پروژه
• راهنمای حوزه دانشی مدیریت پروژه

 سیستم تولید ارزش چیست؟

اول از همه باید بگوییم که ارزش به معنای ارزشمندی، اهمیت یا مفید بودن یک پروژه در حال تحویل به یک سازمان است و سیستم تولید ارزش، مجموعه‌ای از فعالیت‌های استراتژیک بازاریابی است که به ساخت، حفظ و پیشرفت یک سازمان کمک می‌کند. تولید ارزش توسط اجزای مختلفی مثل پورتفولیوها، برنامه ها، پروژه‌ها، تولیدات و اقدامات، پشتیبانی می‌شود.

مطالعه بیشتر:مدیریت سبد پروژه به چه معناست؟

12 اصل مدیریت پروژه

استاندارد مدیریت پروژه PMBOK  شامل 12 اصل برای مدیریت پروژه می‌باشد. این اصول، به عنوان دستورالعمل‌های اساسی برای استراتژی  تصمیم‌گیری و حل مشکل در حرفه به کار می‌روند.

1. نظارت و مشاوره: در واقع این اصل نشانگر نقش و وظیفه اصلی مدیریت پروژه است که باید نقشی حمایت‌گر برای تیم خود داشته باشد.
2. تیم پروژه: همان‌طور که می‌دانید چیزی که برای موفقیت یک پروژه اهمیت دارد داشتن یک تیم فوق‌العاده است و نه صرفاً افراد خبره.
3. ارتباط موثر با ذینفعان: این اصل در مورد اهمیت مشارکت دادن ذینفعان در پروژه است. یکی از مشکلات اساسی در پروژه‌ها ارتباطات نامناسب ذینفعان پروژه با یکدیگر است.
4. تمرکز روی ارزش: باید در طول پروژه به تولید ارزشی که در پروژه صورت می‌گیرد توجه داشته باشیم. در این اصل دنبال مقایسه سرمایه‌گذاری انجام شده با منافع به دست آمده از پروژه هستیم. در واقع باید پروژه را به گونه‌ای پیش ببریم که این ارزش حداکثر شود.
5. تفکر جامع: این اصل به این نکته اشاره داره که همه کارها را در پروژه باید به صورت همه‌جانبه بررسی کنیم و تمامی جنبه‌ها را مورد توجه قرار دهیم.
6. مهارت‌های رهبری: این اصل در مورد رهبری صحبت می‌کند. مدیریت پروژه PMBOK اعتقاد دارد هر کسی می‌تواند در پروژه رهبر باشد و در هر حرفه باید این زمینه وجود داشته باشد که هرکسی که قادر است، این مهارت را کسب کند و این فرصت را داشته باشد.
7. متناسب سازی: در مدیریت پروژه، روش‌های انجام پروژه باید کاملاً متناسب‌سازی‌شده باشد و نباید در دو پروژۀ تا حدودی مشابه، از یک روش یکسان استفاده کرد.
8. کیفیت: این اصل بر روی کیفیت فرایندها و خروجی‌های پروژه متمرکز شده است. در هر پروژه‌ای هدف حداکثر کردن کیفیت نیست بلکه ما باید به دنبال رسیدن به حد مورد انتظار از کیفیت باشیم.
9. پیچیدگی: در این اصل باید به عدم قطعیت‌ها و تبعات آن توجه داشته باشیم زیرا که این عدم قطعیت‌ها هستند که باعث پیچیدگی پروژه می‌شوند.
10. فرصت‌ها و تهدیدها: این اصل در مورد شناسایی، ارزیابی ریسک‌ها و داشتن پاسخ مناسب برای آن‌هاست.
11. توانایی تطبیق‌پذیری و واکنش به موقع: ذات سیستم‌های چابک، تطبیق است به جای اینکه در ابتدای پروژه برای همه چیز برنامه‌ریزی کنیم در تلاشیم در طول پروژه و با توجه به شرایط تغییر کنیم و خود را با وضعیت موجود تطبیق دهیم. چیزی که این اصل به دنبال آن است تطبیقی بودن سیستم مدیریت پروژه است، یعنی در طول اجرای پروژه و با گرفتن بازخورد باید بتوانیم سیستم مدیریت پروژه خود را تغییر دهیم و با شرایط موجود تطبیق دهیم.
12. مدیریت تغییرات: این اصل درباره تغییر صحبت می‌کند. درواقع ما با اجرای پروژه‌ها به دنبال تغییر وضعیت فعلی و رسیدن به وضعیتی مطلوب‌تر هستیم.

 8 حیطه عملکردی استاندارد مدیریت پروژه PMBOK

یک حیطه عملکردی، گروهی از فعالیت‌هایی است که برای تولید موثر خروجی‌های پروژه، حیاتی هستند. در تصویر زیر 8 حیطه عملکردی تعریف شده در نسخه هفتم PMBOK را مشاهده می‌کنید:

 مفهوم متناسب‌سازی در استانداردPMBOK

متناسب‌سازی، یک سازگاری حساب شده از رویکرد مدیریت پروژه، حکومت و فرایندهاست تا آنها را برای پروژه در دست اقدام مناسب‌تر بسازد. جنبه‌هایی از پروژه که اختصاصی می‌شوند شامل این موارد می‌شود:

• رویکرد توسعه
• فرایندها
• مشارکت
• ابزارها
• روشها و الگوها

مطالعه بیشتر: کنترل پروژه به چه معناست؟

 مدل‌ها، روش‌ها و الگوها در استاندارد مدیریت پروژه PMBOK

مدل‌ها در پیوستگی با روش‌ها به کار می‌روند تا الگوهایی را تولید کنند که بخشی از چارچوب مدیریت یک پروژه هستند. یک روش، یک مفهوم برای دستیابی به درآمد، خروجی، نتیجه یا پروژه در حال تحویل است. یک محصول، میتواند یک الگو، سند، خروجی یا پروژه در حال تحویل باشد.

 نرم‌افزار مدیریت پروژه مپ

امروزه با توجه به گسترده شدن کارها و نیاز به نظارت همه‌جانبه بر فعالیت‌های افراد یک تیم، ابزارهای مدیریتی زیادی طراحی شده‌اند. مدیران می‌توانند با به کارگیری این ابزارها، به خوبی کارهای پروژه را زمان‌بندی کرده، وظایف را تقسیم کنند و بر چگونگی انجام آن‌ها نظارت داشته باشند. یکی از این ابزارها که مطابق با استانداردهای معتبر مدیریت پروژه است نرم افزار مدیریت پروژه مپ می‌باشد که شما می‌توانید با مراجعه به لینک زیر با قابلیت‌های آن آشنا شوید و هم‌چنین از مشاورین ما برای کسب اطلاعات بیشتر مشاوره بگیرید.

نرم‌افزار مدیریت پروژه مپ