تعریف استراتژی در یک سازمان چیست؟ اقدامی است که مدیران برای دستیابی به یک یا چند هدف برای سازمان انجام میدهند. یا به عبارتی میتوان «یک جهت کلی برای شرکت در نظر گرفت و اجزای مختلف را برای دستیابی به وضعیت مطلوب در آینده تعریف کرد. استراتژیهای یک شرکت از فرآیند برنامه ریزی استراتژیک دقیق حاصل میشود. استراتژیهای یک سازمان همه چیز در مورد یکپارچه سازی فعالیتهای سازمانی و همچنین استفاده و تخصیص منابع کمیاب در محیط سازمان به منظور دستیابی به اهداف فعلی میباشد.
در هنگام برنامه ریزی استراتژیهای یک شرکت، باید در نظر داشت که تصمیمات در خلأ گرفته نمیشوند و هر اقدامی که توسط یک شرکت اتخاذ میشود احتمالاً با واکنش افراد متاثر، رقبا، مشتریان، کارمندان یا تامین کنندگان مواجه میشود. هدف از ارائه این مقاله بررسی ویژگیها و تعریف استراتژی در یک سازمان میباشد. تا پایان همراه ما باشید.
مطالعه بیشتر: تعریف شاخصهای استراتژیک
مقدمه
تعریف استراتژی در یک سازمان میتواند به عنوان دانش اهداف، عدم قطعیت رویدادها و نیاز به در نظر گرفتن رفتار احتمالی یا واقعی دیگران توصیف شود. یا به بیانی دیگر طرحی از تصمیمات یک سازمان است که اولا هدف و مقصود را نشان میدهد، ثانیا خط مشیهای کلیدی و برنامه ریزی برای دستیابی به اهداف را کاهش داده و ثالثا تجارتی را که شرکت باید انجام دهد، نوع سازمان اقتصادی و انسانی که میخواهد داشته باشد و سهمی که قصد دارد به سهامداران، مشتریان و جامعه در کل داشته باشد را مشخص میکند.
مطالعه بیشتر: شاخصهای مدیریت استراتژیک
ویژگیهای استراتژی
- تعریف استراتژی و پیاده سازی آن در یک سازمان مهم است. زیرا نمیتوان آینده آن را پیش بینی کرد. بدون پیش بینی کامل، شرکتها باید آماده مقابله با رویدادهای نامطمئن باشند که محیط کسب و کار را تشکیل میدهند.
- استراتژیها به جای عملیات معمول، با پیشرفتهای بلندمدت یعنی با مقدار نوآوریها یا محصولات جدید، روشهای جدید تولید یا بازارهای جدیدی که در آینده توسعه مییابند سر و کار دارد.
- استراتژیها برای در نظر گرفتن رفتار احتمالی مشتریان و رقبا ایجاد شده است. استراتژیهایی که با کارکنان سروکار دارند، رفتار کارکنان را پیش بینی میکنند.
به طور کلی استراتژیها، یک نقشه راه خوب تعریف شده از یک سازمان است. ماموریت کلی، چشم انداز و جهت یک سازمان را تعریف میکنند. هدف استراتژیها به حداکثر رساندن نقاط قوت سازمان و به حداقل رساندن نقاط قوت رقبا است. به طور خلاصه، تعریف استراتژی را میتوان اینگونه بیان کرد که استراتژی شکاف بین «جایی که هستیم» و «جایی که میخواهیم باشیم» را پر میکند.
مطالعه بیشتر: انعطاف پذیری استراتژیک به چه معناست
اجزای بیانیه استراتژی
بیانیه تعریف استراتژی یک شرکت، جهت گیری استراتژیک بلندمدت و جهت گیریهای خط مشی گسترده شرکت را تعیین میکند. بیانیه به شرکت یک جهت روشن و یک طرح اولیه برای فعالیتهای شرکت برای سالهای آینده میدهد. اجزای اصلی یک بیانیه استراتژیک به شرح زیر است:
1-هدف استراتژی
هدف از تعریف استراتژی یک سازمان، اهدافی است که در آن سازمان وجود دارد؛ و چرایی ادامه حیات آن، به شرط حفظ مزیت رقابتی است. هدف استراتژیک، تصویری درباره آنچه که یک سازمان باید فوراً وارد فرآیند شود تا به چشم انداز شرکت برسد را ارائه میدهد. یکی دیگر از اهداف استراتژیک این است که به مدیریت کمک میکند تا بر اولویتها تاکید و تمرکز کنند. هدف استراتژیک چیزی جز تأثیرگذاری بر پتانسیل منابع و شایستگیهای اصلی سازمان برای دستیابی به آنچه در ابتدا ممکن است در محیط رقابتی به نظر دست نیافتنی به نظر برسد، نیست.
هدف استراتژیک متفاوت از تناسب استراتژیک است. در حالی که تناسب استراتژیک با هماهنگ کردن منابع و پتانسیلهای موجود با محیط خارجی سروکار دارد، هدف استراتژیک بر ایجاد منابع و پتانسیلهای جدید به منظور ایجاد و بهره برداری از فرصتهای آینده تأکید دارد.
برای مطالعه بیشتر: داشبورد مدیریتی چیست و چگونه کار میکند؟
2-بیانیه ماموریت
بیانیه ماموریت بیانیه نقشی است که یک سازمان قصد دارد از طریق آن به ذینفعان خود خدمت کند. بیانیه ماموریت توضیح میدهد که چرا یک سازمان در حال فعالیت است و بنابراین چارچوبی را ارائه میدهد که در آن تعریف استراتژی تدوین میشود. به طور کلی بیانیه توصیف میکند که سازمان چه کاری انجام میدهد (یعنی قابلیتهای ارائه شده)، به چه کسانی خدمات میدهد (یعنی ذینفعان) و چه چیزی یک سازمان را منحصر به فرد میکند (یعنی دلیل وجود).
برای مطالعه بیشتر: کنترل پروژه چیست و چه تفاوتی با مدیریت پروژه دارد؟
بیانیه مأموریت سازمان را با توضیح دامنه وسیع فعالیتها، محصولات و فناوریهایی که برای دستیابی به اهداف و مقاصد خود استفاده میکند، از سایرین متمایز میکند. همچنین درباره زمان حال یک سازمان صحبت میکند (یعنی «درباره جایی که هستیم»). درک این موضوع را ذکر مثال آسانتر میکنیم. به عنوان مثال، ماموریت مایکروسافت، کمک به مردم و کسب و کارها در سرتاسر جهان است تا پتانسیل کامل خود را شناسایی کنند یا ماموریت وال مارت این است که به مردم عادی این شانس را بدهد که همان چیزی را بخرند که افراد ثروتمند خریداری میکنند. بیانیه ماموریت همیشه در سطوح بالای یک سازمان وجود دارد، اما ممکن است برای سطوح مختلف سازمانی نیز بیان شود. مدیر اجرایی نقش بسزایی در تدوین بیانیه ماموریت دارد. هنگامی که بیانیه ماموریت تدوین شد، در درازمدت به سازمان خدمت میکند، اما ممکن است با رشد و نوآوری سازمانی مبهم شود.
بیانیه ماموریت دارای سه جزء اصلی است: بیانیه ماموریت یا چشم انداز شرکت، بیانیه ارزشهای اصلی که اعمال و رفتار کارکنان را شکل میدهد و بیانیه اهداف و مقاصد
مطالعه بیشتر: ارزیابی استراتژی به چه معناست
ویژگیهای یک ماموریت؛
- ماموریت باید عملی و قابل دستیابی باشد.
- ماموریت باید به اندازه کافی روشن باشد تا بتوان هر اقدامی را انجام داد.
- برای مدیریت، کارکنان و جامعه به طور کلی الهام بخش باشد.
- به اندازه کافی دقیق باشد، یعنی نه خیلی وسیع و نه خیلی باریک باشد.
- منحصر به فرد و متمایز باشد تا در ذهن همه تاثیر بگذارد.
- تحلیلی باشد، یعنی اجزای کلیدی استراتژی را تجزیه و تحلیل کند.
- معتبر باشد، یعنی همه ذینفعان باید بتوانند آن را باور کنند.
3-چشم انداز
بیانیه چشم انداز که یکی دیگر از اجزای بیانیه تعریف استراتژی است، مشخص میکند که سازمان میخواهد یا قصد دارد در آینده کجا باشد یا جایی که باید به بهترین نحو نیازهای ذینفعان را برآورده کند. رویاها و آرزوهای آینده را توصیف میکند. به عنوان مثال، چشم انداز مایکروسافت «توانمندسازی افراد از طریق نرم افزارهای عالی، در هر زمان، هر مکان یا هر دستگاهی است». چشم انداز وال مارت تبدیل شدن به رهبر جهانی در خرده فروشی است.
چشم انداز، پتانسیل دیدن چیزها از قبل است و به این سوال پاسخ میدهد که “کجا میخواهیم باشیم”. همچنین به افراد یادآوری میکند که چه چیزی را میخواهیم توسعه دهیم. بیانیه چشم انداز برای سازمان و اعضا میباشد در حالی که بیانیه ماموریت که برای مشتریان است.
یک بیانیه چشم انداز موثر باید دارای ویژگیهای زیر باشد؛
- بدون ابهام باشد.
- واضح باشد.
- باید با فرهنگ و ارزشهای سازمان هماهنگ باشد.
- رویاها و آرزوها باید عقلانی یا واقعی باشند.
مطالعه بیشتر: مشاوره تدوین برنامه استراتژیک
4-اهداف و مقاصد
از دیگر اجزای بیانیه تعریف استراتژی، اهداف و مقاصد است. هدف، وضعیت یا مقاصد آینده مطلوبی است که یک سازمان برای رسیدن به آن تلاش میکند. اهداف به طور خاص مشخص رررر که اگر یک سازمان میخواهد به ماموریت یا چشم انداز دست یابد، چه کاری باید انجام شود. اهداف، مأموریت را برجستهتر و ملموستر میکنند. آنها حوزههای مختلف عملکردی و بخشی را در یک سازمان هماهنگ و ادغام میکنند. اهداف خوب دارای ویژگیهای زیر هستند:
- دقیق و قابل اندازه گیری هستند.
- به مسائل مهم و حیاتی رسیدگی میکنند.
- واقع بینانه و چالش برانگیز هستند.
- باید در یک بازه زمانی مشخص محقق شوند.
- شامل مؤلفههای مالی و غیر مالی میشود.
برای مطالعه بیشتر: هوش تجاری چیست؟
اهداف به عنوان مقاصدی تعریف میشوند که سازمان میخواهد در یک دوره زمانی به آنها دست یابد. این اهداف، اساس برنامه ریزی هستند. برای دستیابی به آنها، سیاستها در یک سازمان تدوین میشود. تدوین اهداف وظیفه مدیریت سطح بالا است. اهداف مؤثر دارای ویژگیهای زیر است؛
- اهداف باید هم کوتاه مدت و هم بلند مدت باشند.
- اهداف باید به تغییرات محیط پاسخ دهند و واکنش نشان دهند، یعنی باید انعطاف پذیر باشند.
- باید قابل اجرا، واقع بینانه و عملیاتی باشند.