تفاوت ارزیابی عملکرد با مدیریت عملکرد

تفاوت ارزیابی عملکرد با مدیریت عملکرد چیست؟ اگرچه مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما در واقع اصطلاحات مختلفی هستند که نقش‌های متفاوتی در ردیابی و افزایش نمودار موفقیت هر شرکت یا سازمان ایفا می‌کنند. ارزیابی عملکرد کارکنان فرآیند ارزشمندی است که با اجرای آن کارکنان می‌توانند بازخورد مناسبی را در جهت بهبود عملکرد و تصحیح رفتار شغلی خود در سازمان دریافت نمایند و ضمن تصحیح اشتباهات و رفع نارسایی‌ها تخصص خود را تکامل بخشند. از سوی دیگر مدیریت عملکرد نیز با یاری جستن از ارزیابی عملکرد درصدد است، بین اهداف سازمان از طریق بازخورد از عملکرد فرد و جمع آوری اطلاعات به سازمان با ایجاد یکپارچگی و اثربخش کردن استراتژی، سازمان را رهبری و هدایت کند.در ادامه به تعریف و مفهوم هر کدام به صورت جداگانه خواهیم پرداخت و تفاوت ارزیابی عملکرد با مدیریت عملکرد را اشاره خواهیم کرد.

مطالعه بیشتر: مدیریت عملکرد سازمانی به چه معناست؟

 مقدمه

اغلب در یک سازمان تفاوت مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد درک نمیشود و مشاهده میکنیم که این مفاهیم به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حالی که هر دو مفهوم بسیار متفاوت از یکدیگر دارند. دلیل این سردرگمی این است که هر دو مفاهیم به ارزیابی عملکرد می‌پردازند و هر دو تحت یک اصطلاح چتر سیستم مدیریت عملکرد قرار می‌گیرند. مدیریت عملکرد رویکردی کل نگر دارد به این معنا که عملکرد کارکنان را با در نظر گرفتن نیازهای توسعه کارکنان و سازمان تجزیه و تحلیل می‌کند. از سوی دیگر، ارزیابی عملکرد چیزی جز ارزیابی عملکرد یک کارمند نیست. ارزیابی عملکرد با ارزیابی شایستگی‌های یک کارمند از قبیل تعهد به ارزش‌های اصلی سازمان، توانایی انجام ابتکارات، مسئولیت وظایف، نقاط قوت و ضعف، مجموعه مهارت‌ها و آموزش و غیره سروکار دارد.

مطالعه بیشتر: ارزیابی عملکرد کارکنان

 ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد

قبل از آن که تفاوت مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد بپردازیم، درباره ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد بحث خواهیم کرد. مدیران کلاسیک ارزیابی عملکرد را فقط به منظور کنترل کارکنان انجام می‌دادند، در حالی که امروز جنبه راهنمایی و ارشادی این عمل با هدف مشارکت گروهی به منظور افزایش کارآیی و اثر بخشی سازمان اهمیت بیشتری یافته است. هدف اصلی از ارزیابی عملکرد این است که مطالعات ضروری درباره نیروهای شاغل در سازمان جمع‌آوری و در دسترس مدیران قرار گیرد تا آنها بتوانند تصمیمات لازم را در جهت بالا بردن کمیت و کیفیت کارکنان اتخاذ نمایند.

 مفهوم مدیریت عملکرد

مفهموم مدیریت عملکرد در تفاوت  مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد به این صورت است که مدیریت عملکرد رویکردی است که با دادن آموزش‌های لازم به نیروی کار و همچنین برقراری یک نظام منصفانه در ارزیابی عملکرد کارکنان و نیز برقراری نظام‌های حقوق و مزایا و پاداش‌های مبتنی بر عملکرد سعی در ایجاد همدلی بین کارکنان و سرپرستان دارد تا از این طریق اهداف کارکنان را با اهداف سازمان همسو نموده و بر بهره‌وری نیروی انسانی بیفزاید. اهمیت موضوع مدیریت عملکرد کارکنان و نقش آن در موفقیت استراتژیک سازمان‌ها به اندازه‌ای است که بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های موفق، قابلیت و مهارتی به نام ”مدیریت عملکرد کارکنان“ را در فهرست قابلیت‌های مدیریتی خود گنجانده‌اند و از همه مدیران و سرپرستان خود انتظار دارند که عملکرد کارکنان را با شایستگی و اثر بخشی مطلوب مدیریت کنند.

مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات نرم افزار مدیریت عملکرد کارکنان

 اهداف مدیریت عملکرد

اهداف اصلی مدیریت عملکرد به شرح زیر است:

• تعریف اهداف شرکت
• تعیین انتظارات واقع بینانه برای مدیران و کارکنان
• ایجاد ارتباط شفاف بین افراد و تیم‌ها
• تعریف یک برنامه عملکرد با تعیین معیارهای عملکرد
• شکل دادن به برنامه‌های تمرینی و عملکرد فردی

ارزیابی عملکرد تا مدیریت عملکرد

دهه 1980 دهه تغییر و حرکت ارزیابی عملکرد به سوی مدیریت عملکرد است. ارزیابی عملکرد به عنوان ابزار مدیریت عملکرد می‌تواند مبنای استواری برای تصمیم‌گیری در مورد مسائل پرسنلی، مانند ترفیع، انتقال، تنزل، اخراج، افزایش یا کاهش حقوق و غیره باشد تا مدیریت عملکرد بتواند عملکرد افراد را در ارتباط یا عوامل موثر سازمانی ارزیابی کند. بدون شک ارزیابی عملکرد در کنار استخدام، دو فرآیند اصلی مدیریت منابع انسانی محسوب می‌شوند که بیشترین سهم و نقش را در تقویت و تحکیم، تعمیق و یا تغییر فرهنگ سازمانی دارند، چرا که معیارها و ملاکهای ارزیابی، نشان‌دهنده و منعکس‌کننده ارزش‌ها، اولویت‌ها، استراتژی‌ها و چالش‌های سازمان‌ها هستند و به کارکنان نشان می‌دهند که هنجارها و استانداردهای سازمان چیست و سازمان از کارکنان چه انتظارات و توقعاتی دارد.

مطالعه بیشتر: ضرورت استقرار نظام ارزیابی عملکرد سازمانی

مزایای ارزیابی عملکرد

انجام یک برنامه ارزیابی عملکرد مناسب می‌تواند به یک شرکت/سازمان از راه‌های زیر کمک کند:

• تصمیم گیری در مورد ارتقاء یا اخراج کارکنان
• تصمیم گیری در مورد ساختار حقوق و دستمزد کارکنان
• تقویت توسعه کارکنان
• ایجاد ارتباط شفاف و مؤثر بین کارفرمایان و کارکنان
• ایجاد انگیزه در کارکنان

جدول مقایسه

در جدول زیر تفاوت بین مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد اشاره شده است:

 حداقل چهار دلیل اساسی برای جایگزینی مدیریت عملکرد به جای سیستم‌های ارزیابی عملکرد وجود دارد:

• وجود رقابت شدید، جهانی شدن بازارهای کالا و خدمات، افزایش مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی و ضرورت رشد و توسعه کشورها.
• اعتقاد کارکنان به این که تحقق اهداف و رسالت سازمان در گرو به هم پیوستگی اهداف فرد و سازمان است.
• افزایش و بالا رفتن انتظار افراد در استفاده از پاداش‌های عملکرد بالا.
• تاکید عمده بر مدیریت کیفیت جامع در سازمان‌ها به خاطر فراگیر شدن کنترل و ارتقای کیفیت.

 نتیجه گیری

ارزیابی عملکرد کارکنان به عنوان ابزار شناخت و کنترل، یکی از مباحث ویژه مدیریت منابع انسانی است. مدیریت عملکرد با یاری جستن از ارزیابی عملکرد در صدد است بین اهداف فرد و اهداف سازمان از طریق ایجاد بازخورد در ارتباط با نتایج عملکرد فرد و جمع آوری اطلاعات لازم به سازمان، جهت توسعه و بهبود افراد از هرگونه تضاد و برخورد بپرهیزد. ارزیابی عملکرد به دنبال تخصیص پاداش و تشخیص شایستگی‌ها و کمبودهای مهارتی بوده، در حالیکه مدیریت عملکرد علاوه بر قبول و توجه به نقش ارزیابی عملکرد، اهداف سازمان را به درستی برای افراد تبیین کرده و عملکرد آنها را در جهت تحقق اهداف از طریق یکپارچگی و اثر بخش کردن استراتژی سازمان راهبری و هدایت می‌کند، تا از این طریق بتواند موجب هماهنگی مستمر افراد با محیط سازمان و تقویت توان جامعه‌پذیری کارکنان در محیط خاص سازمان توام با انعطاف پذیری لازم شود. هر چه مدیریت عملکرد در نیل به اهداف سازمان موفق‌تر باشد، بهره‌وری نیز افزایش یافته و در نتیجه سهم بازار و سود بیشتری عاید سازمان خواهد شد. استمرار روند مذکور باعث ایجاد ثروت و تداوم و بقا سازمان در دنیای رقابتی و پرتلاطم امروزی خواهد شد.

مدیریت عملکرد با ایجاد محیطی مشارکتی و ابلاغ اهداف سازمان به کارکنان و راه‌های دستیابی به آنها و همچنین برقراری جلسات ارزیابی و هدایت کارکنان و نیز با بهره گیری از سیستم‌های پرداخت بر مبنای عملکرد، باعث ایجاد همسویی اهداف کارکنان و سازمان گردیده و بهره‌وری نیروی کار را افزایش می‌دهد. در چنین نظامی افراد احساس تعلق خاطر بیشتری به سازمان می‌کنند، انجام رضایتمندانه امور محوله توسط کارکنان باعث بهبود عملکرد کل سازمان می‌گردد؛ بنابراین یک تعهد دو سویه بین کارکنان و سازمان ایجاد می‌شود که نتیجه آن چیزی جز بهبود عملکرد، کارآیی و بهره‌وری سازمان نمی‌باشد.