چگونه می‌توانیم انعطاف پذیری سازمانی را تعریف کنیم؟ تعاریف زیادی برای انعطاف پذیری وجود دارد. هنگامی که صحبت از مدیریت منابع انسانی می‌شود، انعطاف پذیری توانایی سازمان برای تغییر در واکنش به اندازه، ترکیب، پاسخگویی و ورودی‌ها و هزینه‌های نیروی کار خود به منظور دستیابی به اهداف و مقاصد است. انعطاف پذیری سازمانی همچنین می‌تواند زمانی که کار انجام می‌شود، کجا انجام می‌شود و چگونه کار انجام می‌شود، تعریف شود.
برای بقا، شرکت‌ها باید با محیط رقابتی کسب و کار و شیوه‌ها از نظر فناوری، ساختار، سازمان کاری، روابط کاری و مدیریت منابع انسانی به یکباره سازگار شوند. انعطاف پذیری در سازمان در ادبیات نام‌های بسیاری دارد: پاسخگویی شرکتی، تطبیق پذیری، سازگاری سازمانی و غیره. این انعطاف پذیری شامل سازگاری با یک محدودیت، یک رویداد یا محیطی است که به سازمان اجازه می‌دهد به سرعت عمل کند و از نظر عملکرد نوآورانه از رقبا جلوتر بماند.
برای مطالعه بیشتر: درخواست مشاوره تدوین برنامه استراتژیک
چرا یک سازمان باید انعطاف پذیرتر باشد؟
چرا یک سازمان باید انعطاف پذیرتر باشد؟
نمونه هایی از چالش هایی که سازمان ها با آن ها مواجه هستند، محیط کسب و کار رقابتی فزاینده، جهانی سازی و شبکه‌های اجتماعی است که به چند مورد اشاره میکند. بحران کنونی به این سختی ها می‌افزاید، زیرا شرکت‌ها را مجبور میکند تا شیوه‌های تجاری خود را تطبیق دهند یا به طور موقت یا حتی برای همیشه، با اخراج همه کارکنان خود تعطیل شوند. انعطاف پذیری سازمانی، در شرایط کنونی، هرگز پیچیده‌تر از این نبوده است. بنابراین سازمان‌ها باید سریع و بدون تاخیر اقدام کنند.
یک کسب و کار انعطاف‌پذیر می تواند خط تولید خود را گسترش دهد، عملیات‌های خود را کارآمدتر اجرا کند و ساختارهای سازمانی و مدیریت منابع انسانی را آزمایش کند. کسب و کارهایی که نوآوری می‌کنند موثرتر و پویاتر هستند. سازمان‌ها باید با این تحول همراه باشند تا از پایداری خود اطمینان حاصل کنند. زیرا محیط به سرعت در حال تغییر است. برخی از سازمان‌ها متأسفانه، اغلب مشکلات انعطاف پذیری دارند و در نتیجه نمی‌توانند این خواسته‌های جدید را برآورده کنند.
انعطاف پذیری سازمانی موجب تنوع محصولات و ساده کردن مدیریت فرآیندهای خود می‌شود. همچنین می‌تواند هم از نظر مدیریت منابع انسانی و هم از نظر ساختارهای سازمانی نوآوری کند.
برای مطالعه بیشتر: ضرورت انعظاف پذیری سازمانی
نیاز به انعطاف پذیری در محیط کار
نیاز به انعطاف پذیری سازمانی بسیار مهم است. تعدادی از عناصر وجود دارند که نیاز به انعطاف پذیری در محل کار را هنگام بررسی دلایل ضروری بودن آن ایجاد می‌کنند. همه چیز همیشه در حال تغییر است، به این معنی که یک سازمان باید بتواند این تغییرات را به عهده بگیرد. جنبه‌هایی مانند اجتماعی، فناوری، اقتصادی، قانونی، سیاسی و سایر عوامل جهانی که یک کسب‌وکار در آن فعالیت میکند همیشه در حال تغییر هستند، بنابراین سازمان‌ها باید بتوانند زمانی که این تغییرات اتفاق می‌افتد، خود را با آن سازگار کنند. به عبارت دیگر آن‌ها باید انعطاف پذیر باشند. همانطور که می‌گوید در محیط کار نیاز به انعطاف است، در نیروی کار یعنی کارکنان نیز نیاز به انعطاف است. همانطور که همه چیز تغییر میکند، روش‌های انجام کار نیز تغییر میکند. بنابراین نیروی کار نیز باید انعطاف پذیر باشد.
برای مطالعه بیشتر: بهترین روش‌های انگیزه دادن به کار مندان
چه جنبه‌هایی باعث به وجود آمدن انعطاف پذیری در محل کار می‌شود؟
- بزرگترین دارایی یک سازمان، افرادی هستند که در آنجا کار می‌کنند، بنابراین می‌تواند مزیت رقابتی را از طریق افراد ایجاد کند. اگر سازمان از نظر تعداد افراد و مهارت‌ها در محل کار انعطاف پذیر باشد، بهتر است
- کسب و کارها در تولید کالاهای تخصصی خود سازگارتر می‌شوند.
- تغییراتی در سبک زندگی، تعادل زندگی خصوصی و کاری و تغییرات اجتماعی وجود دارد
- تغییرات تکنولوژیکی دائمی وجود دارد. بنابراین خدمات منابع انسانی گسترده‌تر می‌شوند. سازمان‌ها از نظر فناوری کارها را به گونه‌ای متفاوت انجام می‌دهند.
در گذشته سازمان‌ها قبلاً دقیق و ساختارمند بودند. امروزه هنوز باید ساختاری در محل کار وجود داشته باشد، زیرا یک سازمان اگر شکلی از ساختار وجود نداشته باشد، کار نخواهد کرد. در محل کار امروزی، سازمان‌های بسیار ساختاریافته، با مشخصات شغلی سخت و دقیق، با سبک‌های مدیریتی سخت‌گیرانه، کارایی ندارند. محیط کار به دلیل محیط‌های همیشه در حال تغییر و غیرقابل پیش بینی در حال تغییر است. به همین دلیل است که نیاز به انعطاف پذیری سازمانی وجود دارد.
برای مطالعه بیشتر: هوش تجاری چیست؟
انواع انعطاف پذیری سازمانی
انواع مختلفی از انعطاف پذیری سازمانی وجود دارد که عبارتند از:
انعطاف پذیری عملکردی
یکی از انواع انعطاف پذیری سازمانی، انعطاف پذیری عملکردی است. در اصل، انعطاف پذیری عملکردی به این معنی است که کارکنان وظایفی را انجام می‌دهند که خارج از محدوده وظایف اصلی آن‌ها است. بنابراین آن‌ها وظایفی را انجام خواهند داد که در ابتدا به آن‌ها محول نشده است. کارمندان باید بتوانند چندین کار را در حالی که وظایف خود را انجام می‌دهند، انجام دهند. بنابراین سازمان به کارکنان چند مهارتی نیاز خواهد داشت.
انعطاف پذیری عددی
از انواع دیگر انعطاف پذیری سازمانی، انعطاف پذیری عددی می‌باشد. در اصل، این امر شامل استخدام کارکنان جدید یا اخراج کارکنان فعلی در پاسخ به تقاضای خدمات یا محصول می‌شود. وضعیت اقتصاد همچنین می‌تواند عاملی برای ورود یا خروج نیروی کار سازمان باشد. مدیران می‌توانند این را با تعداد کارمندانی که در آن زمان نیاز دارند کنترل کنند و در صورت نیاز استخدام خواهند کرد. همچنین می‌توانند این کار را با استخدام افراد عادی یا کارگران پاره وقت انجام دهند.
از دیگر انواع انعطاف پذیری سازمانی می‌توان به انعطاف پذیری مالی، انعطاف پذیری رویه ای، انعطاف پذیری مهارت ها، انعطاف پذیری نگرشی، انعطاف پذیری ساختاری اشاره کرد.
چگونه می‌توان سازگار شد؟
از بحران‌های فعلی و گذشته برای بازنگری استراتژی سازمانی خود استفاده کنید
یکی از راه‌های سازگار شدن با انعطاف پذیری سازمانی این است که از بحران‌های فعلی و گذشته برای بازنگری استراتژی سازمانی خود استفاده کنید. در این امر فن‌آوری‌ها، روش‌های سازماندهی کاری، روش‌های کاری خود و غیره را مجدداً ارزیابی کنید. موانعی را که با آن روبرو می‌شوید یادداشت کنید. چگونه می‌توانید با شرایط فعلی سازگار شوید؟ چه کاری می‌توانید متفاوت انجام دهید؟ در طول این بحران تاکنون در مورد کسب و کار خود چه آموخته اید؟ کمک یک مشاور ممکن است در این مرحله و برای اجرای روش‌های انعطاف پذیرتر ضروری باشد.
وضعیت موجود را رد کنید
هیچ بازگشتی به حالت قبل از بحران وجود ندارد. در عوض، از آنچه آموخته‌اید برای ایجاد روش‌های کاری سازگارتر و پاسخگوتر استفاده کنید. استراتژی و شیوه‌هایی را که در طول این بحران انجام داده‌اید حفظ کنید و به ساخت آن‌ها در آینده ادامه دهید.
کارکنان خود را درگیر کنید
از دیگر راه‌های سازگار شدن با انعطاف پذیری سازمانی این است که کارکنان خود را درگیر کنید. از آنجایی که کارکنان از آنچه که برای بهبود محیط کاری باید انجام شود آگاهی دارند، اغلب در بهترین موقعیت برای پیشنهاد تنظیمات هستند. توصیه‌ها و نظرات آن‌ها را بپذیرید. علاوه بر این، ممکن است از مشتریان یا تامین کنندگان خود برای اصلاح رویه‌های تجاری کمک بگیرید. بهترین کار این است که از ابزارهای نظرسنجی مشارکت کارکنان برای دریافت ورودی روشنگری استفاده کنید.
برای مطالعه بیشتر: مدیریت استراتژیک
