کسب و کارهایی که کالاها و خدمات تولید می‌کنند اغلب به سیستمی متکی هستند که استفاده از منابع، افراد و فرآیندها را بهینه می‌کند. اطمینان از کارآمدی سیستم و در راستای اهداف کلی سازمان برای بسیاری از کسب و کارها اولویت دارد. وجود یک استراتژی عملیات می‌تواند در برنامه ریزی فرآیندها و وظایف و همسویی آنها با اهداف کلان سازمان مفید باشد. در این مقاله، استراتژی عملیات و مزایای داشتن یک عامل کلیدی موفقیت را مورد بحث قرار می‌دهیم.
مطالعه بیشتر: مدیریت استراتژیک چیست؟
استراتژی عملیات چیست؟
استراتژی عملیات چیست؟
استراتژی عملیات مجموعه‌ای از تصمیماتی است که یک سازمان در مورد تولید و تحویل کالاهای خود می‌گیرد. سازمان‌ها ممکن است هر قدمی را که به سمت تولید یا ارائه محصول برمی‌دارند یک عملیات در نظر بگیرند و همه این تصمیم‌گیری ها در مورد عملیات‌‌های مختلف، استراتژی عملیات است. استراتژی عملیات یک سازمان تکمیل کننده استراتژی تجاری آن است تا به شرکت کمک کند تا به اهداف بلندمدت خود دست یابد و رقابت خود را در بازار بهبود بخشد.
به عنوان مثال، یک شرکت تولید کننده و فروش رایانه ممکن است عملیات زیر را انجام دهد:
- به دست آوردن مواد
- کار با تامین کنندگان
- طراحی کامپیوترهای جدید
- ساخت طرح‌های کامپیوتری
- مدیریت کارکنان
- تحویل کامپیوترهای تمام شده به فروشندگان یا مصرف کنندگان
مطالعه بیشتر: 4 فاز اصلی شاخص استراتژیک چیست؟
مزایای داشتن استراتژی عملیات
داشتن یک استراتژی عملیات در کسب و کار یا سازمان چندین مزیت دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-کارایی کارکنان
استراتژی عملیات، اهداف بخش های مختلف را مشخص می‌کند و به مدیران تیم و کارمندان این امکان را میدهد تا بفهمند برای چه چیزی تلاش می‌کنند. هر کارمندی که در یک عملیات مشارکت می‌کند، می‌تواند با پشتیبانی از یک استراتژی عملیاتی، از زمان و توانایی‌های خود به طور موثر استفاده کند. علاوه بر این، مدیران سازمان می‌توانند بیاموزند که کدام بخش‌ها به طور موثر کار می‌کنند و کدام یک ممکن است نیاز به اصلاح داشته باشند.
2-مدیریت منابع
سازمان‌ها اغلب دارای منابع محدودی هستند که استفاده کارآمد از آنها ضروری است. استراتژیهای عملیاتی می‌توانند به رهبران کمک کنند تا تعیین کنند کدام حوزه‌‌های سازمان به بیشترین منابع نیاز دارند و چگونه آن منابع را به بهترین شکل ارائه کنند. رهبران می‌توانند با توسعه این استراتژی، دانش بیشتری در مورد هزینه‌های مرتبط با مدیریت بخش‌های مختلف به دست آورند. سپس می‌توانند هزینه‌ها را بررسی کرده تا تعیین کنند که آیا با اهداف کلی سازمان سازگاری دارند یا خیر.
مطالعه بیشتر: مدیریت منابع چیست؟
3-همکاری بخش
یک استراتژی عملیات نحوه کار چندین بخش در یک سازمان را با هم توضیح میدهد. با تشریح این هماهنگی، هر بخش می‌داند که چگونه با سایرین ارتباط دارد. آنها همچنین می‌توانند ببینند که چگونه اهداف تک تک بخش‌هایشان به دستیابی به اهداف کلی سازمان در کنار سایر بخش‌ها کمک می‌کند. این امر جهت بهبود تصمیم گیری و کمک به کارکنان در بخش‌های مختلف مفید است که احساس کنند در یک تیم هستند.
اجزا استراتژی عملیات
اجزای یک استراتژی عملیات عبارتند از:
1-محصولات و مونتاژ
مدیران عملیات محصول به دنبال ساده‌سازی فرآیندها هستند، مانند ارتباطات تیمی یا مونتاژ محصول. آنها همچنین داده‌های مربوط به محصولات خود را تجزیه و تحلیل می‌کنند و از آن برای اولویت بندی وظایف استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، آنها ممکن است به مدیران محصول کمک کنند تا تصمیم بگیرند کدام عناصر یک محصول را ابتدا بسازند. تیم‌‌های عملیات محصول با بخش‌‌هایی مانند تولید، پشتیبانی مشتری و فروش همکاری می‌کنند تا به بهینه‌سازی فرآیندی که مصرف‌کنندگان با محصول طی می‌کنند، از تحقیق تا تبدیل شدن به مشتریان مکرر، کمک کنند.
2-تحویل و ذخیره موجودی
استراتژی عملیات موجودی، استراتژی است که به کسب و کارها کمک می‌کند تا در مورد نحوه سفارش، نگهداری و پردازش موجودی خود تصمیم بگیرند. به دنبال راههای کارآمدتر برای تحویل یا ذخیره موجودی، با هدف کاهش هزینه‌ها و ضایعات است. این استراتژی نیز با هدف سفارش تعداد بهینه کالا، به حداکثر رساندن ظرفیت ذخیره سازی بدون اتلاف منابع است.
3-بهینه سازی زنجیره تامین
عنصر زنجیره تامین یک استراتژی عملیاتی به دنبال راههایی برای بهینه سازی حرکت محصولات از تامین کنندگان به توزیع کنندگان است. ممکن است این کار را به روش‌های مختلفی انجام دهد، به عنوان مثال، پیاده سازی فناوری ارتباطی سریع‌تر یا بهینه سازی مقادیر حمل و نقل. در استراتژی عملیات زنجیره تامین، رهبران در مورد ساختار زنجیره تامین و فعالیت‌های هر مرحله تصمیم می‌گیرند. آنها همچنین تصمیم می‌گیرند که محصولات را کجا تولید و در کجا ذخیره کنند.
4-کیفیت محصول نهایی
هدف عملیات با کیفیت، تولید محصول نهایی رضایت بخش است. این امر شامل تست محصول و تجزیه و تحلیل بازخورد مشتری است. در این جزء از عملیات استراتژی سازگاری را بررسی می‌کنند تا همه مشتریانشان سطح یکسانی از کیفیت را دریافت کنند. علاوه بر این، مدیران عملیات کیفیت نیز فرآیندهای مرتبط با تولید را بررسی می‌کنند. به عنوان مثال، آنها اطمینان حاصل می‌کنند که سازمان از بهترین مواد برای یک محصول نهایی با کیفیت بالا استفاده می‌کند. آنها به طور مداوم بر فرآیند تولید نظارت می‌کنند تا مطمئن شوند که به نتایج کیفی مورد نظر آنها منجر می‌شود.
5-برنامه ریزی استفاده از منابع
زمان بندی، تنظیم وقت و استفاده از منابع است و به معنای استفاده سازمان از منابع خود در بهترین زمان ممکن است. این ممکن است شامل بهترین زمان برای ارسال محموله‌های محصولات یا فعالیت‌هایی باشد که کارمندان باید ابتدا روی آن تمرکز کنند.
یک چالش رایج برای کسانی که در عملیات زمان‌بندی کار می‌کنند، یافتن تعادل بین اهداف رقابتی از نظر منابع مشترک است. به عنوان مثال، هم تیم توسعه محصول و هم تیم رضایت مشتری ممکن است بخواهند یک گروه متمرکز برگزار کنند، اما سازمان شما فقط می‌تواند میزبان یک گروه باشد. در برنامه عملیاتی خود، برنامه ریزی بهینه را برای این دو بخش تعیین می‌کنید.
مطالعه بیشتر: معرفی مراحل و ابزارهای برنامه ریزی پروژه
6-مدیریت امکانات
بررسی چگونگی امکانات فعلی سازمان با اهداف سازمان به عنوان برنامه ریزی و مدیریت امکانات شناخته می‌شود. این بخش از استراتژی عملیات شما تعیین می‌کند که آیا امکانات فعلی شما مطابق با نیاز عمل می‌کنند یا خیر. علاوه بر این، مشخص می‌کند که آیا سازمان شما به امکانات جدید نیاز دارد یا خیر، و در این صورت جستجو برای یافتن امکانات مناسب انجام میدهد.
7-پیش بینی برای برنامه ریزی
پیش بینی عملیات جایی است که یک سازمان برای آینده برنامه ریزی می‌کند. از داده‌ها برای ایجاد مفروضات در مورد آینده سازمان استفاده می‌کند. به عنوان مثال، ممکن است روندهای فروش فعلی را برای تعیین سود در یک سال مطالعه کرده و سپس تغییراتی را در سازمان اعمال کند تا اطمینان حاصل شود که همیشه به سمت اهداف خود حرکت می‌کند. اگر پیش‌بینی‌کننده کاهش فروش را به دلیل شرایط اقتصادی پیش‌بینی کند که می‌تواند طی شش ماه اتفاق بیفتد، ممکن است به دنبال راههایی برای کاهش هزینه‌ها بلافاصله برای آماده شدن برای این شرایط باشند.
عوامل کلیدی موفقیت برای استراتژیهای عملیات
عوامل کلیدی که در هر استراتژی عملیاتی باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
- اهداف: شما می‌توانید برای هر عملیات یک هدف تعیین کرده تا جهت عملیات را مشخص کنید. علاوه بر اینکه در تصمیم گیری‌های مربوط به عملیات به شما کمک می‌کند، بلکه ممکن است به دستیابی به اهداف بزرگتر سازمان کمک کند.
- کارکنان: اکثر عملیات‌ها دارای کارکنانی هستند که آنها را انجام می‌دهند. داشتن کارکنان مناسب برای هر کار می‌تواند کیفیت کار تمام شده را بهبود بخشد. هر زمان که یک عملیات را تجزیه و تحلیل می‌کنید، می‌توانید ببینید چه کسی روی آن کار می کند و راههایی برای بهبود توانایی آن ها برای انجام خوب کارشان جست و جو کنید.
- نوآوری: نوآوری می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا راههای بهتری برای فعالیت پیدا کنند و به طور بالقوه نسبت به رقبای خود برتری پیدا کنند. در هر عملیاتی، ایده خوبی است که به دنبال مناطقی باشید که می‌توانید در آن نوآوری کنید. می‌توانید مدیران عملیات را تشویق کنید تا فرآیندهای جدید را امتحان کنند و سپس نتایج را تجزیه و تحلیل کنند.
- تجزیه و تحلیل: همه عملیات نیاز به تجزیه و تحلیل منظم دارند و با تجزیه و تحلیل می‌توانید یاد بگیرید که کدام عملیات به خوبی اجرا می‌شود و کدام یک نیاز به بهبود دارد. پیاده سازی سیستمی را برای تجزیه و تحلیل منظم در هر بخش از استراتژی عملیات خود در نظر بگیرید که اعضای هر عملیات خود را تجزیه و تحلیل کنند، یا یک بخش جداگانه برای تجزیه و تحلیل سایر عملیات ایجاد کنید.
مطالعه بیشتر: چگونه یک برنامه عملیاتی تهیه کنیم؟
سوالات متداول در مورد استراتژی عملیات
1-چرا یک استراتژی عملیاتی مهم است؟
یک استراتژی عملیاتی مهم است چرا که به شرکت کمک می‌کند تا منابع و فعالیت‌های خود را با استراتژی کلی کسب و کار خود هماهنگ کند. همچنین با شناسایی فرصت های بهبود و صرفه جویی در هزینه، و اطمینان از اینکه شرکت قادر به واکنش سریع به تغییرات در بازار است، به شرکت کمک می کند تا در رقابت باقی بماند. همچنین یک جنبه مهم از مدیریت عملیات استراتژیک است که به ایجاد یک برنامه برای دستیابی به اهداف و مقاصد شرکت کمک می‌کند.
2-چهار اولویت رقابتی در استراتژی عملیات چیست؟
چهار اولویت رقابتی در یک استراتژی عملیاتی هزینه، کیفیت، سرعت و انعطاف پذیری است.
- رقابت در هزینه به توانایی تولید کالاها و خدمات با هزینه کمتر نسبت به رقبا اشاره دارد.
- رقابت با کیفیت به توانایی تولید کالاها و خدماتی اشاره دارد که انتظارات مشتری را برآورده می‌کند یا فراتر از آن است.
- رقابت در سرعت به توانایی پاسخگویی سریع به نیازهای مشتری و رساندن محصولات سریع‌تر به بازار نسبت به رقبا اشاره دارد.
- رقابت انعطاف پذیری به توانایی انطباق سریع با تغییرات خواسته‌های مشتری یا شرایط بازار اشاره دارد.
دستیابی به تعادل بین این اولویت‌ها مهم است. چرا که به شرکت اجازه میدهد نیازهای مشتریان را برآورده کند و در بازار رقابتی بماند.
3-چگونه یک استراتژی عملیاتی با استراتژی کسب و کار کلی یک شرکت ارتباط دارد؟
استراتژی عملیات جزء استراتژی کلی کسب و کار یک شرکت است. این نشان میدهد که چگونه شرکت از منابع خود برای دستیابی به اهداف و مقصود خود استفاده می‌کند. با پرداختن به نحوه ایجاد و ارائه کالاها و خدمات به مشتریان توسط شرکت، استراتژی عملیاتی باید مکمل و همسو با طرح تجاری کلی شرکت باشد. همچنین یک جنبه کلیدی از استراتژی شرکت و مدیریت زنجیره تامین است.
4-چگونه موفقیت یک استراتژی عملیاتی را اندازه گیری می‌کنید؟
اندازه گیری موفقیت استراتژیهای عملیاتی را می‌توان با نظارت بر شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) مانند هزینه، کیفیت، سرعت و انعطاف پذیری انجام داد. علاوه بر این، شرکت‌ها می‌توانند معیارهای دیگر مانند ظرفیت تولید، گردش موجودی و رضایت مشتری را برای ارزیابی اثربخشی استراتژی عملیاتی خود دنبال کنند. مهم است که به طور منظم استراتژی عملیاتی را بر اساس داده‌های عملکرد بررسی و تنظیم کنید. یک مدیر عملیات همچنین می‌تواند از تحلیل SWOT برای ارزیابی نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شرکت استفاده کند تا از موفقیت استراتژی اطمینان حاصل کند.
