روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه، تکنیکی است که به شما امکان می‌دهد وظایفی را که برای تکمیل پروژه ضروری هستند شناسایی کنید. ایجاد یک نقشه راه در پروژه می‌تواند به شما کمک کند تا آنچه را که برای رسیدن به هدف نهایی خود باید انجام دهید، تجسم کنید.
روش مسیر بحرانی به شما کمک می‌کند دقیقاً این کار را انجام دهید. این روش یک تکنیک مدیریت پروژه است که شامل نقشه برداری از وظایف کلیدی یا وظایف حیاتی لازم برای تکمیل یک پروژه می‌باشد.
استفاده از این تکنیک به شما امکان می‌دهد وابستگیهای کار را مدیریت کنید و بازه‌های زمانی واقعی را تنظیم کنید. در زیر نحوه انجام کار روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه و چگونگی یافتن مسیر حیاتی پروژه شرح داده ایم.
برای مطالعه بیشتر: نرم افزار مدیریت پروژه
روش مسیر بحرانی (CPM) چیست؟
روش مسیر بحرانی (CPM) چیست؟
روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه تکنیکی است که در آن وظایفی را که برای تکمیل پروژه ضروری هستند شناسایی و انعطاف‌پذیری های زمانبندی را تعیین می‌کنید. یک مسیر حیاتی در مدیریت پروژه طولانی‌ترین سری فعالیت هایی است که باید به موقع به پایان برسد تا کل پروژه کامل شود. هر گونه تأخیر در کارهای حیاتی، بقیه پروژه را به تأخیر می‌اندازد.
یافتن حیاتی‌ترین فعالیت‌ها در جدول زمانی پروژه، تعیین وابستگی وظایف و محاسبه مدت زمان وظایف، اصول اصلی روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه هستند. CPM در اواخر دهه 1950 به عنوان راهی برای مقابله با مشکل افزایش هزینه‌های ناشی از برنامه ریزی
ناکارآمد ایجاد شد. از آن زمان، CPM برای برنامه ریزی پروژه‌ها و اولویت بندی وظایف محبوب شده است. این به شما کمک می‌کند پروژههای پیچیده را به وظایف فردی تقسیم کنید و درک بهتری از انعطاف پذیری پروژه به دست آورید.
چرا از روش مسیر بحرانی استفاده کنیم؟
CPM می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد نحوه برنامه ریزی پروژه ها، تخصیص منابع و زمان بندی وظایف ارائه دهد.
در اینجا دلایلی وجود دارد که چرا باید از این روش استفاده کنید:
- برنامه ریزی آینده را بهبود می‌بخشد: CPM می‌تواند برای مقایسه انتظارات با پیشرفت واقعی استفاده شود. داده های مورد استفاده از پروژههای فعلی می‌تواند برنامه‌‌های پروژه آینده را اطلاع دهد.
- مدیریت منابع موثرتر را تسهیل می‌کند: روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه به مدیران پروژه کمک می‌کند تا وظایف را اولویت بندی کنند و به آنها ایده بهتری در مورد نحوه و مکان استقرار منابع می‌دهد.
- از تنگناها جلوگیری می‌کند: تنگناها در پروژه‌ها می‌تواند منجر به از دست دادن زمان ارزشمند شود. با ترسیم وابستگیهای پروژه با استفاده از نمودار شبکه، بهتر می‌توانید تعیین کنید که کدام وظایف را می‌توان و کدام وظایف را نمی‌توان به صورت موازی تکمیل کرد. سپس، می‌توانید جدول زمانی خود را بر اساس آن برنامه ریزی کنید.
برای مطالعه بیشتر: کنترل پروژه
چگونه مسیر بحرانی را پیدا کنیم؟
یافتن روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه مستلزم بررسی مدت زمان وظایف حیاتی و غیر بحرانی است. در زیر به تفکیک مراحل آمده است.
1- فهرست فعالیت ها
تمام فعالیت‌ها یا وظایف پروژه لازم برای تولید محصولات قابل تحویل را با استفاده از ساختار تجزیه کار فهرست کنید. فهرست فعالیت ها در ساختار تفکیک کار به عنوان پایه ای برای بقیه روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه عمل می‌کند.
2- وابستگی‌ها را شناسایی کنید
بر اساس ساختار شکست کار خود، وظایفی را که به یکدیگر وابسته هستند تعیین کنید. این امر به شما کمک می‌کند تا هر کاری را که می‌تواند همزمان با سایر وظایف تکمیل شود استفاده کنید.
3- یک نمودار شبکه ایجاد کنید
گام بعدی، تبدیل ساختار شکست کار به یک نمودار شبکه که فلوچارتی است و زمان بندی فعالیت‌ها را نشان می‌دهد. برای هر کار یک کادر ایجاد کنید و از فلش‌ها برای نشان دادن وابستگیهای کار استفاده کنید.
4- تخمین مدت زمان کار
ابتدا باید طول هر فعالیت را تخمین بزنید تا بتوانید مسیر بحرانی را که طولانی‌ترین سری وظایف حیاتی است، تعیین کنید.
برای تخمین مدت زمان، این موارد را امتحان کنید:
- ایجاد حدس‌های آموزشی بر اساس تجربه و دانش
- برآورد بر اساس داده‌های پروژه قبلی
- برآورد بر اساس استانداردهای صنعت
5- مسیر بحرانی را محاسبه کنید
محاسبه روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه را می‌توان به صورت دستی انجام داد، اما می‌توانید با استفاده از یک الگوریتم مسیر بحرانی در زمان خود صرفه جویی کنید.
در ادامه مراحل محاسبه مسیر بحرانی به صورت دستی اشاره شده است:
مرحله 1: زمان شروع و پایان را در کنار هر فعالیت یادداشت کنید.
اولین فعالیت دارای زمان شروع 0 است و زمان پایان مدت زمان فعالیت است.
زمان شروع فعالیت بعدی، زمان پایان فعالیت قبلی است و زمان پایان، زمان شروع به اضافه مدت زمان است. این کار را برای تمام فعالیت‌ها باید انجام دهید.
مرحله 2: برای تعیین مدت زمان کل توالی، به زمان پایان آخرین فعالیت در دنباله نگاه کنید.
مرحله 3: توالی فعالیت‌هایی با طولانی‌ترین مدت، مسیر بحرانی است.
6-شناور را محاسبه کنید
شناور یا slack به میزان انعطاف پذیری یک کار معین اشاره دارد. این نشان می‌دهد که تا چه حد می‌توان کار را بدون تأثیر بر وظایف بعدی یا تاریخ پایان پروژه به تاخیر انداخت.
یافتن شناور در سنجش میزان انعطاف پذیری پروژه مفید است. شناور منبعی است که باید برای پوشش ریسک‌های پروژه یا مسائل غیرمنتظره‌ای که پیش می‌آید استفاده شود.
وظایف حیاتی دارای شناور صفر هستند، به این معنی که تاریخ آنها تنظیم شده است. وظایف با اعداد شناور مثبت در مسیر غیر بحرانی قرار دارند، به این معنی که ممکن است بدون تأثیر بر تاریخ اتمام پروژه، به تعویق بیفتند. اگر زمان یا منابع کمی دارید، ممکن است کارهای غیر حیاتی نادیده گرفته شوند.
برای مطالعه بیشتر: اسکرام در مدیریت پروژه
روش مسیر بحرانی در مقابل نمودار گانت
نمودارهای گانت نمودارهای میله‌ای افقی هستند که فعالیت های پروژه را ترسیم می‌کنند که می‌توان آنها را بر اساس یک جدول زمانی مشخص ردیابی کرد. هر دو نمودار CPM و Gantt وابستگی بین وظایف را نشان می‌دهند.
بیایید چند تفاوت بین این دو ابزار را بررسی کنیم:
CPM
- مسیرهای بحرانی و غیر بحرانی را تجسم می‌کند و مدت زمان پروژه را محاسبه می‌کند.
- به صورت نمودار شبکه با کادرهای مرتبط نمایش داده می‌شود.
- منابع مورد نیاز را نشان نمی‌دهد
- فعالیت‌ها را بر روی نمودار شبکه بدون مقیاس زمانی ترسیم می‌کند.
نمودار گانت
- نحوه پیشرفت فعالیت‌های پروژه را تجسم می‌کند.
- به صورت نمودار میله‌ای افقی نمایش داده می‌شود.
- منابع مورد نیاز برای هر فعالیت را نشان می‌دهد.
- فعالیت‌ها را در یک مقیاس زمانی ترسیم می‌کند.
- نمودارهای گانت را می‌توان با CPM جفت کرد تا مسیرهای مهم را در طول زمان ردیابی کند تا پروژه شما طبق برنامه اجرا شود.
برای مطالعه بیشتر: ریسک در مدیریت پروژه چیست؟
از مسیر بحرانی برای مدیریت بهتر پروژه استفاده کنید
روش مسیر بحرانی در مدیریت پروژه می‌تواند یک دارایی مفید در مدیریت پروژه، به ویژه برای برنامه ریزی وظایف و مدیریت منابع باشد. با کمک ابزارهای برنامه ریزی پروژه، می‌توانید به راحتی برنامه ریزی کنید و پروژه‌ها را پیگیری کنید.
