سازمان چابک به سازمان‌هایی اطلاق می‌شود که در واکنش سریع به تغییرات در بازار یا محیط عمل می‌کنند. این نوع سازمان‌ها می‌توانند با شرایط در حال تغییر سازگار شوند و به سرعت واکنش نشان دهند. آن‌ها شرایطی از جمله محیطی پیچیده و غیرقابل پیش بینی را با مشتری محور بودن به جای سود محور بودن، اتخاذ چرخه‌های یادگیری و تصمیم گیری سریع و ایجاد شبکه‌ای از تیم‌ها و افراد توانمند که توسط فناوری و هدف مشترک هدایت می‌شوند، پذیرفته‌اند. در این مطلب از مقاله یسنا پارس نگاهی به برخی از ویژگی‌های رایج یک سازمان چابک خواهیم داشت. و در نهایت، برخی از مزایای اتخاذ یک ساختار سازمانی چابک را مورد بحث قرار خواهیم داد.
مطالعه بیشتر: ضرورت استقرار نظام مدیریت عملکرد سازمانی
مقدمه
مقدمه
با گذشت زمان، افراد در طول عمر کاری معمولاً موقعیت شغل خود را تغییر می‌دهند و در شرکت‌های دیگر مشغول به کار می‌شوند. برای انطباق با این روند، شرکت‌ها باید از مدل‌های کاری و ساختارهای سازمانی جدید استقبال کنند. یکی از این نمونه‌ها سازمان چابک است. شرکت‌هایی مانند گوگل، آمازونو نتفلیکسموفقیت بالقوه توسعه یک ساختار تیمی چابک را نشان داده اند. با این حال، حرکت به سمت یک مدل عملیاتی چابک به ویژه برای شرکت‌های تاسیس شده با سلسله مراتب و مدل‌های کاری تعریف شده آسان نیست. بنابراین برای شرکت‌ها ضروری است که قبل از ایجاد هر گونه تغییر سازمانی، درک کنند که این ساختارها چیست و چگونه کار می‌کنند.
چرا سازمان‌های چابک مهم هستند؟
در دنیایی که دائماً در حال تغییر است، سازمان‌ها با چالش هم گامی با تغییرات سریع در بازار که توسط انقلاب دیجیتال به وجود آمده است، مواجه هستند. در حالی که ساختارهای سازمانی سنتی و سبک‌های مدیریت در تلاش هستند تا فرآیندها و خروجی‌های خود را با سرعت کافی تطبیق دهند، سازمان‌هایی که رویکردی چابک را اتخاذ می‌کنند همراه با تغییر رشد می‌کنند.
مطالعه بیشتر: مدل ارزیابی عملکرد سازمانی
ویژگی‌های یک سازمان چابک:
1. مشتری مداری
سازمان چابک به جای تمرکز بر بهینه سازی فرآیندهای عملیاتی برای افزایش حاشیه سود، بر درک نیازهای مشتریان خود و ایجاد راه حل‌های سفارشی تمرکز می‌کند. کسب سود به هیچ وجه برای سازمان‌های چابک از اهمیت کمتری برخوردار نیست و با ایجاد ارزش برای مشتریان ایجاد می‌شود.
2. شبکه‌ای از تیم‌ها
سازمان‌های چابک ساختار سلسله مراتبی سنتی را حفظ می‌کنند، در حالی که بقیه سازمان‌ها سیستمی از تیم‌های شبکه‌ای مستقل با هدف و چشم‌انداز مشترک است.
3. یادگیری سریع و چرخه تصمیم گیری
به منظور پاسخگویی سریع به یک محیط غیرقابل پیش بینی و همیشه در حال تغییر، سازمان چابک دارای چرخه‌های یادگیری، توسعه محصول و تصمیم گیری کوتاه هستند. این ویژگی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا تغییرات کوچک و متمرکز مداومی ایجاد کنند که ارزش افزوده را افزایش دهند.
4. ارتباط باز
اتخاذ یک سبک ارتباطی شفاف و باز باعث می‌شود که تیم‌ها و افراد به راحتی اطلاعات را برای تصمیم گیری خوب به دست آورند. همچنین به آن‌ها این امکان را می‌دهد که با سرعت بیشتری نسبت به سیستمی که ساختار ارتباطی تعریف شده (توسط سیاست‌ها و پروتکل‌های دقیق برای هر احتمالی) را دارند، انجام دهند.
5. هدف مشترک
فرهنگ سازمانی که بر روی افراد خود با سرمایه گذاری در توسعه آن‌ها تمرکز می‌کند، موجب می‌شود که جامعه‌ای قوی از کارکنان توانمند ایجاد کند. رهبری الهام بخش و فرهنگ سازمانی مردم محور، کلیدی برای ارتباط کارکنان با چشم انداز و هدف شرکت هستند.
6. یکپارچه سازی یکپارچه فناوری
سازمان چابک به‌جای دیجیتالی‌سازی ساده فرآیندهای موجود، تلاش می‌کند تا فناوری‌های جدید را واقعاً در فرآیندها و اقدامات عملیاتی خود ادغام کند. برای مثال، ابزارهای جدید همکاری، ارتباطات و مدیریت، نه تنها روش جدیدی را برای همکاری و مدیریت پروژه‌ها معرفی می‌کند، بلکه می‌تواند در زمان زیادی نیز صرفه جویی کند.
مطالعه بیشتر: مدیریت عملکرد کارکنان به چه معناست؟
تیم‌های چابک چگونه سازماندهی می‌شوند؟
وقتی نوبت به توسعه یک سازمان چابک می‌رسد، تعدادی ساختار تیمی چابک وجود دارد که می‌توانید به سراغ آن‌ها بروید. مدلی که انتخاب می‌کنید به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله اندازه سازمان، منابعی که در اختیار دارید، و اینکه آیا تیم‌ها به تیم‌های فرعی تقسیم می‌شوند یا خیر. شما همچنین باید هنگام توسعه ساختار خود مسئولیت، هماهنگی و پایداری را در نظر بگیرید.
در اینجا چند نمونه هستند:
- Generalist: جایی که هر یک از اعضای تیم درک کلی از موضوعات مختلف دارند. اعضای تیم می‌توانند بر روی تعدادی از وظایف متنوع کار کنند و به راحتی با همکاران خود جا به جا شوند. معمولا در سازمان‌های کوچکتر دیده می‌شود.
- Specialist: در آن برای هر یک از اعضای تیم دارای یک حوزه تخصصی خاص و یک نقش تعریف شده است. این ساختار بیشتر در سازمان چابک بزرگ‌تر دیده می‌شود.
- Hybrid: ترکیبی از متخصصین و افراد فعال و توانمند است. مزایای ساختار ترکیبی شامل بهبود کار تیمی، محصولات با کیفیت بالا و احساس مالکیت بیشتر است.
- Parallel: اعضای تیم با هر پروژه جدید وظایف خود را تغییر می‌دهند. این رویکرد مستلزم آموزش گسترده است تا اعضای تیم بتوانند با انواع نقش‌ها سازگار شوند.
مطالعه بیشتر: منظور از ارزیابی عملکرد کارکنان چیست ؟
سخن پایانی
همان طور که در بالا اشاره شد ایجاد یک ساختار تیمی چابک در سازمان مزایای زیادی دارد. واضح‌ترین آن این است که چابکی را برای انطباق با محیط‌ها و الزامات در حال تغییر ارائه می‌دهد. با این حال، مزایا به همین جا ختم نمی‌شود. سازمان چابک نیز تمایل دارند که تعادل کار و زندگی بهتری برای کارکنان داشته باشند و مفهوم ایمنی روانی در کار را تقویت کنند. این منجر به افزایش خروجی، غیبت کمتر و افزایش ماندگاری می‌شود.
در نهایت به عنوان یک متخصص منابع انسانی، شما این قدرت را دارید که طرز فکر، سیستم‌ها، فرآیندها و ساختارهای سازمان خود را تغییر دهید. این شامل مدیریت و هماهنگی برنامه‌های رهبری، مشارکت کارکنان، برنامه‌های یادگیری و توسعه، مدیریت عملکرد، ارتباطات و بازخورد، و طراحی سازمانی است.
